Năm 1977, đây là năm thứ ba sau trôi qua sau khi An Khê đến thôn Tam Thủy, tháng chín vừa mới bước vào mùa thu, thời tiết nóng bức của mùa hè vẫn chưa hoàn toàn biến mất, thu hoạch vụ thu cũng vẫn chưa bắt đầu, trong đồng ruộng là một mảnh ánh vàng rực rỡ. Hình như mùi lúa nhàn nhạt cũng quanh quẩn trong không khí.

Bên trong cánh cửa mở rộng của trạm y tế, hai đứa bé có vóc dáng xấp xỉ nhau đang chạy lăn lộn khắp nơi trên mặt đất, phần lớn sức lực của An Khê đều đổ dồn vào trên người hai đứa trẻ, chỉ cần bọn nhỏ không đụng đến giá thuốc ở bên cạnh, cô cũng sẽ để mặc bọn nhỏ đùa vui ồn ào.

“Mẹ ơi, ôm ôm.” Bây giờ, em gái đã lớn một tuổi vươn bàn tay nhỏ bé mũm mĩm thịt mà nói.

Đoán chừng là chơi cả ngày nên mệt rồi, bé Nhân Trần luôn buồn ngủ vào buổi chiều. An Khê bế con gái từ dưới mặt đất lên, em gái chui vào lòng An Khê, dần dần ngủ thiếp đi trong sự vỗ về nhẹ nhàng của cô.

Bản thân anh trai Giang Quyết Minh ngồi chơi một mình đến hăng say, ngược lại cũng không ầm ĩ.

Lúc buổi chiều im ắng, sắc trời ảm đạm giống như màu của kẹo caramen.

Bây giờ vẫn chưa đến lúc thu hoạch vụ thu, không phải là lúc bận rộn nhất, hơn sáu giờ thì có thể tan làm rồi. Hằng ngày, Giang Triều đều bảo mọi người thu dọn dụng cụ làm nông thật tốt, mấy thứ này tuyệt đối không được làm mất.

Sau khi sắp xếp mọi chuyện ổn thỏa, Giang Triều đi đến bên bờ ruộng, từ sau giờ tan tầm, Cẩu Đản vẫn luôn ngồi ở chỗ này thẫn thờ.

Mấy ngày nay, tên nhóc này vẫn rầu rĩ không vui, Giang Triều đã chú ý đến cậu ta mấy ngày rồi. Có chuyện gì cũng không kể với bọn họ, một thân một mình giữ ở trong lòng. Giang Triều đúng là hiểu rõ Cẩu Đản nhất, tên nhóc này là người có tính tình ngay thẳng, không giấu được lời nói trong lòng. Lần này cậu ta có thể chịu đựng lâu như vậy, chuyện gì cũng không nói với bọn họ, chắc chắn là đã gặp phải vấn đề cực kỳ hóc búa rồi.

Giang Triều ngồi xuống bên cạnh cậu ta, vỗ vỗ bờ vai của Cẩu Đản rồi hỏi: “Gần đây trong nhà cậu không xảy ra chuyện gì chứ!”

“Có thể xảy ra chuyện gì?” Cẩu Đản ngắt một cọng rau dại ném ra ngoài.

“Không xảy ra việc gì, vậy sao cậu lại có vẻ mặt như cha mẹ đã mất thế.”

“Anh, thực sự không có gì mà.”

“Có chuyện hay không mà anh không thể nhìn ra sao. Được rồi, cậu cũng đừng già mồm cãi láo nữa, nói chuyện ra đi, anh và Thạch Đầu cũng giúp cậu bàn bạc một chút rồi đưa ra quyết định. Nếu hôm nay cậu không nói, chính là không coi anh và Thạch Đầu là anh em, Thạch Đầu, cậu nói có phải hay không?”

Thạch Đầu gật đầu: “Ba người thợ giày gộp lại cũng hơn Gia Cát Lượng mà!”

Cẩu Đản do dự một lúc, sau đó mới mở miệng: “Không phải lúc trước em nói với hai người là quan hệ của em và Nhạn Nhi tốt hơn rồi sao? Vốn dĩ bọn em đã bàn bạc xong là năm nay kết hôn, nhưng mà cha của Nhạn Nhi cô ấy lại nói muốn cưới Nhạn Nhi thì nhất định phải có một trăm đồng tiền lễ hỏi, trong nhà không có nhiều tiền như vậy, hơn nữa cha mẹ em và anh trai chị dâu cũng không bằng lòng để em cưới Nhạn Nhi cho lắm. Bọn họ nói nếu em nhất định muốn cưới mà nói thì tự mình bỏ tiền lễ hỏi ra.”

“Hít! Tiền lễ hỏi là một trăm đồng, rõ ràng nhà Giang Nhạn Nhi đi cướp được rồi!” Thạch Đầu hít một hơi khí lạnh.

Cưới một cô vợ nào có cần nhiều tiền như vậy, nếu một gia đình nghèo tiết kiệm cả nhà cũng đoán chừng chưa được một trăm đồng, nhà bình thường cưới một người vợ cũng chỉ tiêu bốn đến năm mươi đồng đã xem như là cao nhất rồi.

Cũng chỉ có lần đó Giang Triều cưới An Khê, đưa lễ hỏi rất nhiều, mọi người đều âm thầm bàn tán nhà Giang Đại Hữu giàu có, thực ra phần lớn số đó đều là bản thân anh bù thêm vào.

“Bản thân cậu muốn thế nào?” Giang Triều hỏi.

Cẩu Đản vò vò tóc: “Em chỉ thích Nhạn Nhi, ngoại trừ Nhạn Nhi, em cũng chẳng thích cưới ai cả.”

“Cẩu Đản, cậu phải suy nghĩ rõ ràng, cậu thật sự muốn cưới Giang Nhạn Nhi sao? Trong thôn ai mà chẳng biết cha và anh trai của Giang Nhạn Nhi là người ham ăn lười làm, trong nhà nghèo rớt mồng tơi, cưới nàng rồi thì không những cậu không có sức giúp đỡ nào, còn phải gánh hai con sâu hút máu trên lưng, trước khi đưa ra quyết định, cậu thực sự đã nghĩ đến lợi và hại rõ ràng chưa? Hay chỉ là xúc động tạm thời?” Giang Triều nhíu nhíu mày.

Thạch Đầu cũng tán thành mà hùa theo, cũng chẳng trách người trong nhà cậu ta không đồng ý, ai cũng không muốn cưới vợ rồi còn gánh cả cục nợ về. Hơn nữa, rõ ràng nhà cô ấy cực kỳ tham lam, chính là xác định ăn nhờ người cố chấp như Cẩu Đản đây.

Mặt Cẩu Đản kéo căng đến mức hơi đỏ lên: “Nhưng mà Nhạn Nhi là một cô gái tốt.”

“Cô ấy ngoại trừ là cô gái tốt ra thì còn có gì nữa?”

Cẩu Đản im lặng một lúc, cậu ta biết những gì mà Giang Triều nói đều đúng hết: “Anh, em biết bình thường em có chút không đáng tin cậy, hai người cũng không tin em, nhưng em thực sự đã suy nghĩ về chuyện cưới Nhạn Nhi cả một năm rồi, tuyệt đối không suy xét qua loa. Em biết chuyện Nhạn Nhi có hai người thân không đáng tin cậy này, chính là bởi vì biết nên em mới càng cảm thấy cô ấy vất vả, sức khỏe của mẹ cô ấy không tốt, em gái và em trai đều còn nhỏ, mọi chuyện trong nhà đều dựa vào một mình cô ấy gánh vác, một người đàn ông trưởng thành như em đây nuôi sống một mình bản thân cũng cảm thấy mệt nhọc, mà từ trước đến nay cô ấy chưa từng oán trách nửa câu với em. Em đã nghĩ đời này em phải chống đỡ một mảnh trời riêng cho cô ấy, không thể để cô ấy tiếp tục chịu khổ nữa.”

Trong mắt cậu ta lóe lên vẻ nghiêm túc, Giang Triều cũng mỉm cười.

“Xem như anh không nhận sai người anh em là cậu đây. Làm đàn ông thì phải nên khí phách một chút, có khó khăn đến mấy cũng phải tiếp tục chống đỡ, Giang Nhạn Nhi cũng không nhìn lầm người.”

Cẩu Đản nhếch miệng mỉm cười: “Anh, em đã nói anh chắc chắn sẽ đồng ý với em mà. Em nhớ rõ trước đây anh đã nói với em rằng, vì người vợ yêu dấu thì cho dù phía trước là hố lửa cũng phải nhảy vào trong, nếu không trước đây anh cũng sẽ không chịu áp lực lớn như vậy để cưới được An Khê.”

“Đừng có lắm mồm, cậu vẫn nên nghĩ xem một trăm đồng kia của cậu kiếm đâu ra đi!” Giang Triều mỉm cười vỗ vỗ đầu cậu ta.

Anh còn chưa dứt lời, vừa nói, cái lưng thẳng của Cẩu Đản thoáng cái đã hạ xuống.

“Một trăm đồng cũng không phải số tiền nhỏ, anh, mấy người chúng ta nghĩ cách gom góp lại trước đi!” Thạch Đầu luôn không yếu đuối vào những lúc quan trọng.

Giang Triều nói: “Thạch Đầu, cậu cũng đừng bỏ số tiền này ra, bản thân cậu cũng chưa cưới được vợ, góp cho cậu ta làm gì. Ở chỗ anh còn có ít tiền tiết kiệm, số tiền này để anh bỏ ra trước.”

“Anh, vợ anh có đồng ý không đấy, dù sao một trăm đồng cũng không phải nhỏ bé gì.” Cẩu Đản giật giật môi, cậu ta biết anh cậu ta là bạn chí cốt, thấy anh em gặp khó khăn thì chắc chắn sẽ không thể không giúp đỡ. Nhưng bây giờ anh là người có vợ con nên Giang Triều chắc chắn phải nghĩ đến gia đình trước khi đưa ra quyết định.

“Cậu tưởng rằng vợ anh giống cậu trong mắt đều là tiền sao, giữ khư khư mấy đồng tiền kia chẳng buông tay.”

Mọi người tụm năm tụm ba rời đi rồi, cuối cùng bên bờ ruộng chỉ còn lại ba người bọn họ, mặt trời đã sắp hạ xuống đường chân trời, bầu trời nửa đỏ nửa đen.

Có một chấm đen dần dần từ xa đến gần, nhìn kỹ lại hóa ra là Giang Đại Hữu đang đạp xe đạp.

Có một đoạn đường cực kỳ chật, Giang Đại Hữu đành phải xuống xe đẩy về phía trước. Hôm nay ông ấy lên trấn trên họp, tiếp thu chỉ thị mới nhất của lãnh đạo cấp trên. Lãnh đạo nói, bảo bí thư chi bộ của từng thôn trở về làm công tác giáo dục tư tưởng cẩn thận cho quần chúng nhân dân, tiến hành phê bình và tự phê bình.

Người trong thôn đều biết, nếu bình thường Giang Đại Hữu lên trấn trên họp về, đại đội cũng phải tổ chức một cuộc họp tập thể.

“Giang Triều, sao con vẫn chưa về nhà thế? Đúng lúc chưa về nhà, con đến ủy ban thôn thông báo bằng loa, bảo mọi người đến hội trường họp lúc tám giờ tối, một người cũng không được vắng mặt.” Giang Đại Hữu ở phía xa hô to.

Cái loa được lắp trên cột điện ở cổng thôn, cột điện bằng gỗ, cách trạm y tế không xa.

Âm thanh của loa rất lớn, người có tai bị lãng cũng có thể nghe thấy. Giọng nói thuần phác của Giang Triều truyền ra từ trong loa, An Khê vừa khéo nghe rất rõ ràng, cô vừa mới dỗ anh trai đi ngủ, bây giờ hai đứa trẻ đang nằm trên giường nhỏ trong trạm y tế, ngủ say khò khò.

Bình thường, chỉ cần Giang Triều kết thúc công việc không tính là quá muộn mà nói, anh đều sẽ đến đây đón cô, An Khê sớm đã quen chờ anh đến đây.

Trong loa, Giang Triều nói tám giờ tối họp, bây giờ cô dự tính còn hơn một tiếng nữa mới đến tám giờ. Nếu Giang Triều phải sắp xếp hội trường họp thì chắc chắn anh không có thời gian rảnh để tới đây.

Bởi vì có hai đứa nhỏ, hai tay An Khê không bế được, cho nên cô lựa chọn bế một đứa ở đằng trước, đứa còn lại cõng ở sau lưng. Cô đang chuẩn bị địu đứa nhỏ lên lưng, thì lúc này Giang Tiểu Mai nhô đầu vào từ ngoài trạm y tế.

“Chị dâu.” Cô ấy gọi.

“Tiểu Mai, sao hôm nay em lại rảnh rỗi đến đây, bị bệnh sao?” An Khê cười nói.

“Mẹ sợ chị bận quá nên bảo em đến giúp chị một tay.” Giang Tiểu Mai le lưỡi.

“Đúng lúc chị muốn đến hội trường, chị bế Nhân Trần, em giúp chị bế Quyết Minh nhé!” An Khê cười nói.

“Vâng ạ!” Giang Tiểu Mai vui vẻ đồng ý.

Cô ấy thích nhất là hai nhóc mập mạp này của nhà anh hai. Mềm mại, thơm thơm, thường xuyên chảy nước miếng, cô ấy bế cũng không khóc, còn có thể gọi cô ấy là cô một cách ngọt ngào.

Giang Tiểu Mai bế bé Quyết Minh một cách quen thuộc, cậu nhóc chép chép miệng, tiếp tục ngủ no say, dáng vẻ đáng yêu khiến người khác yêu thích.

Hai người giẫm lên ánh chiều tà cuối cùng rồi đi về phía hội trường, An Khê vừa đi vừa hỏi: “Tiểu Mai, em đã làm xong bài tập mà chị giao cho em chưa.”

Giang Tiểu Mai hớn hở đáp: “Em làm xong rồi.”

“Được, vậy ngày mai chị dạy hình bầu dục cho em.”

Bình thường, lúc Giang Tiểu Mai rảnh rỗi sẽ đến giúp An Khê chăm sóc bọn nhỏ, An Khê sẽ dạy cô ấy một ít bài giảng của cấp hai và cấp ba, xem bản thân cô ấy có học hay không. Giang Tiểu Mai vừa mới tốt nghiệp tiểu học đã bỏ học, cho nên nền tảng có hơi kém, An Khê chỉ có thể dạy cô ấy từ từ. Cũng may cô bé kia là người ham học, nhận thức cũng đầy đủ, nếu không phải bởi vì trong nhà không xem trọng mới nghỉ học mà nói thì đoán chừng Giang Tiểu Mai chính là một hạt giống học hành tốt.

Ngược lại là Giang Triều, thành tích cũng không kém, ít nhất có thể thi vào cấp ba, chẳng qua cha anh ép anh đi học cấp ba mà anh cũng không đi. Nếu là ở tương lai mà nói, những người như Giang Triều cũng không phải có thể học hành một cách yên ổn, mà suốt ngày muốn đi làm những chuyện khác.

Giang Đại Hữu không còn cách nào với anh, có đôi khi cô sẽ nghe ông ấy ở bên cạnh thở ngắn than dài, nếu lúc trước học cấp ba, nói không chừng anh có thể tìm được việc làm trong thành phố, ông ấy sẽ nhờ chút quan hệ, nói không chừng còn có thể được điều đến trong cơ quan làm việc, chuyện đó vẻ vang đến cỡ nào, cũng không cần phải cắm mặt vào đất vào cả đời giống như ông ấy bây giờ.

An Khê thực ra muốn trải đường cho Giang Tiểu Mai, xem xem cô ấy có thể nắm chắc cơ hội thi đậu đại học thay đổi số phận này hay không, cô ấy cũng coi như cố gắng phấn đấu, ít nhất cũng không than mệt với cô.

“Chị dâu ơi, công thức tính diện tích hình tròn là πR…”

Hai người đi một đường, Giang Tiểu Mai đọc thuộc lòng công thức cho cô cả đoạn đường, An Khê lúc thì sẽ gật đầu, lúc thì sẽ lắc đầu.

Anh cô ấy nói nếu chị dâu chịu dạy cho mình mà nói, thì bảo Giang Tiểu Mai nhất định phải đi theo chị dâu học hành đàng hoàng, tuyệt đối không được qua quýt, nếu không cô ấy chắc chắn sẽ hối hận. Giang Tiểu Mai cũng không biết tại sao phải học mấy thứ này nhiều lần như vậy, nhưng Giang Tiểu Mai tin anh của cô ấy, lời mà anh cô ấy nói chưa bao giờ là giả hết.

Đợi Giang Tiểu Mai học thuộc lòng công thức, hai người cũng xem như đã đến hội trường của đại đội rồi.